Sabbato Sancto – 11 Apr 2020

Sabbato sancto Ecclesia ad sepulcrum Domini immoratur, passionem eius et mortem, necnon ad inferos descensum meditans et eius resurrectionem exspectans, in oratione et ieiunio.
A sacrificio Missæ, sacra mensa denudata, Ecclesia abstinet, usque dum, post sollemnem Vigiliam seu nocturnam resurrectionis exspectationem, locus detur gaudiis paschalibus, quorum abundantia in quinquaginta dies exundat.
Sacra Communio hac die dari potest solummodo ad modum viatici.

© Copyright – Libreria Editrice Vaticana

Feria VI in Passione Domini – 10 Apr 2020

Hac et sequenti die, Ecclesia, ex antiquissima traditione, sacramenta, præter Pænitentiæ et Infirmorum Unctionis, penitus non celebrat.
Hac die sacra Communio fidelibus distribuitur unice inter celebrationem Passionis Domini; infirmis autem, qui hanc celebrationem participare nequeunt, quacumque diei hora deferri potest.
Altare omnino nudum sit: sine cruce, sine candelabris, sine tobaleis.

Celebratio Passionis Domini

Horis postmeridianis huius feriæ, et quidem circa horam tertiam, nisi ex ratione pastorali tardior hora seligatur, fit celebratio Passionis Domini, constans ex tribus partibus, nempe ex liturgia verbi, adoratione Crucis et sacra Communione.
Sacerdos et diaconus, si adest, vestibus coloris rubri sicut ad Missam induti, sub silentio ad altare accedunt et, facta reverentia altari, in faciem procumbunt, vel, pro opportunitate, in genua se prosternunt, et in silentio aliquamdiu orant. Omnes alii in genua se prosternunt.
Deinde sacerdos cum ministris vadit ad sedem, ubi, versus ad populum stantem, dicit, extensis manibus, unam e sequentibus orationibus, omissa invitatione Orémus.

Oratio
Reminíscere miseratiónum tuárum, Dómine,
et fámulos tuos ætérna protectióne sanctífica,
pro quibus Christus, Fílius tuus,
per suum cruórem instítuit paschále mystérium.
Qui vivit et regnat in sǽcula sæculórum.
R. Amen.

Vel:
Deus, qui peccáti véteris hereditáriam mortem,
in qua posteritátis genus omne succésserat,
Christi Fílii tui, Dómini nostri, passióne solvísti,
da, ut confórmes eídem facti,
sicut imáginem terréni hóminis
natúræ necessitáte portávimus,
ita imáginem cæléstis
grátiæ sanctificatióne portémus.
Per Christum Dóminum nostrum.
R. Amen.

Pars prima:
Liturgia verbi
Deinde, omnibus sedentibus, legitur prima lectio e libro Isaiæ prophetæ (52, 13 – 53, 12) cum suo psalmo.
Sequitur secunda lectio ex Epistola ad Hebræos (4, 14-16; 5, 7-9) et cantus ante Evangelium.
Deinde legitur historia Passionis Domini secundum Ioannem (18, 1 – 19, 42) eodem modo ac dominica præcedenti.
Post lectionem Passionis Domini sacerdos habet brevem homiliam, cuius in fine fideles invitari possunt ut per breve tempus orationi instent.

Oratio universalis
Liturgia verbi concluditur oratione universali, quæ fit hoc modo: diaconus, si adest vel, eo absente, minister laicus, stans ad ambonem, dicit invitationem, quo intentio significatur. Deinde omnes per aliquod temporis spatium in silentio orant, et postea sacerdos, stans ad sedem, vel, pro opportunitate, ad altare, manibus extensis, dicit orationem. Fideles per totum orationum tempus vel genuflexi vel stantes manere possunt.
Ante orationem sacerdotis adhiberi possunt, iuxta traditionem, invitationes diaconi Flectámus genusLeváte, cum genuflexione omnium ad precationem in silentio.
Conferentiae tamen Episcoporum praevidere possunt alias invitationes ad introducendam orationem sacerdotis.
In gravi necessitate publica, Episcopus dioecesanus permittere vel statuere potest, ut addatur specialis intentio.

I. Pro sancta Ecclesia
Oratio dicitur in tono simplici vel, si adhibentur invitationes Flectámus génuaLeváte, in tono sollemni.
Orémus, dilectíssimi nobis, pro Ecclésia sancta Dei,
ut eam Deus et Dóminus noster
pacificáre, adunáre et custodíre dignétur
toto orbe terrárum,
detque nobis, quiétam et tranquíllam vitam degéntibus,
glorificáre Deum Patrem omnipoténtem.
Oratio in silentio. Deinde sacerdos:
Omnípotens sempitérne Deus,
qui glóriam tuam ómnibus in Christo géntibus revelásti:
custódi ópera misericórdiæ tuæ,
ut Ecclésia tua, toto orbe diffúsa,
stábili fide in confessióne tui nóminis persevéret.
Per Christum Dóminum nostrum.
R. Amen.

II. Pro Papa
Orémus et pro beatíssimo Papa nostro N.,
ut Deus et Dóminus noster,
qui elégit eum in órdine episcopátus,
salvum atque incólumem custódiat Ecclésiæ suæ sanctæ,
ad regéndum pópulum sanctum Dei.
Oratio in silentio. Deinde sacerdos:
Omnípotens sempitérne Deus,
cuius iudício univérsa fundántur,
réspice propítius ad preces nostras,
et eléctum nobis Antístitem tua pietáte consérva,
ut christiána plebs, quæ te gubernátur auctóre,
sub ipso Pontífice, fídei suæ méritis augeátur.
Per Christum Dóminum nostrum.
R. Amen.

III. Pro omnibus ordinibus gradibusque fidelium
Orémus et pro Epíscopo nostro N., *
pro ómnibus Epíscopis, presbýteris, diáconis Ecclésiæ,
et univérsa plebe fidélium.
Oratio in silentio. Deinde sacerdos:
Omnípotens sempitérne Deus,
cuius Spíritu totum corpus Ecclésiæ
sanctificátur et régitur,
exáudi nos pro minístris tuis supplicántes,
ut, grátiæ tuæ múnere, ab ómnibus tibi fidéliter serviátur.
Per Christum Dóminum nostrum.
R. Amen.

IV. Pro catechumenis
Orémus et pro catechúmenis (nostris),
ut Deus et Dóminus noster
adapériat aures præcordiórum ipsórum
ianuámque misericórdiæ,
ut, per lavácrum regeneratiónis
accépta remissióne ómnium peccatórum,
et ipsi inveniántur in Christo Iesu Dómino nostro.
Oratio in silentio. Deinde sacerdos:
Omnípotens sempitérne Deus,
qui Ecclésiam tuam nova semper prole fecúndas,
auge fidem et intelléctum catechúmenis (nostris),
ut, renáti fonte baptísmatis,
adoptiónis tuæ fíliis aggregéntur.
Per Christum Dóminum nostrum.
R. Amen.

V. Pro unitate Christianorum
Orémus et pro univérsis frátribus in Christum credéntibus,
ut Deus et Dóminus noster eos, veritátem faciéntes,
in una Ecclésia sua congregáre et custodíre dignétur.
Oratio in silentio. Deinde sacerdos:
Omnípotens sempitérne Deus,
qui dispérsa cóngregas et congregáta consérvas,
ad gregem Fílii tui placátus inténde,
ut, quos unum baptísma sacrávit,
eos et fídei iungat intégritas
et vínculum sóciet caritátis.
Per Christum Dóminum nostrum.
R. Amen.

VI. Pro Iudæis
Orémus et pro Iudǽis,
ut, ad quos prius locútus est Dóminus Deus noster,
eis tríbuat in sui nóminis amóre
et in sui fœderis fidelitáte profícere.
Oratio in silentio. Deinde sacerdos:
Omnípotens sempitérne Deus,
qui promissiónes tuas Abrahæ eiúsque sémini contulísti,
Ecclésiæ tuæ preces cleménter exáudi,
ut pópulus acquisitiónis prióris
ad redemptiónis mereátur plenitúdinem perveníre.
Per Christum Dóminum nostrum.
R. Amen.

VII. Pro iis qui in Christum non credunt
Orémus et pro iis qui in Christum non credunt,
ut, luce Sancti Spíritus illustráti,
viam salútis et ipsi váleant introíre.
Oratio in silentio. Deinde sacerdos:
Omnípotens sempitérne Deus,
fac ut qui Christum non confiténtur,
coram te sincéro corde ambulántes, invéniant veritátem,
nosque, mútuo proficiéntes semper amóre
et ad tuæ vitæ mystérium plénius percipiéndum sollícitos,
perfectióres éffice tuæ testes caritátis in mundo.
Per Christum Dóminum nostrum.
R. Amen.

VIII. Pro iis qui in Deum non credunt
Orémus et pro iis qui Deum non agnóscunt,
ut, quæ recta sunt sincéro corde sectántes,
ad ipsum Deum perveníre mereántur.
Oratio in silentio. Deinde sacerdos:
Omnípotens sempitérne Deus,
qui cunctos hómines condidísti,
ut te semper desiderándo quǽrerent
et inveniéndo quiéscerent,
præsta, quǽsumus,
ut inter nóxia quæque obstácula
omnes, tuæ signa pietátis
et in te credéntium testimónium
bonórum óperum percipiéntes,
te solum verum Deum nostríque géneris Patrem
gáudeant confitéri.
Per Christum Dóminum nostrum.
R. Amen.

IX. Pro rempublicam moderantibus
Orémus et pro ómnibus rempúblicam moderántibus,
ut Deus et Dóminus noster
mentes et corda eórum secúndum voluntátem suam dírigat
ad veram ómnium pacem et libertátem.
Oratio in silentio. Deinde sacerdos:
Omnípotens sempitérne Deus,
in cuius manu sunt hóminum corda et iura populórum,
réspice benígnus ad eos, qui nos in potestáte moderántur,
ut ubíque terrárum populórum prospéritas,
pacis secúritas et religiónis libértas,
te largiénte, consístant.
Per Christum Dóminum nostrum.
R. Amen.

X. Pro tribulatis
Orémus, dilectíssimi nobis, Deum Patrem omnipoténtem,
ut cunctis mundo purget erróribus,
morbos áuferat, famem depéllat,
apériat cárceres, víncula solvat,
viatóribus securitátem, peregrinántibus réditum,
infirmántibus sanitátem
atque moriéntibus salútem indúlgeat.
Oratio in silentio. Deinde sacerdos:
Omnípotens sempitérne Deus,
mæstórum consolátio, laborántium fortitúdo,
pervéniant ad te preces
de quacúmque tribulatióne clamántium,
ut omnes sibi in necessitátibus suis
misericórdiam tuam gáudeant affuísse.
Per Christum Dóminum nostrum.
R. Amen.

Pars secunda:
Adoratio sanctæ Crucis
Oratione universali expleta, fit sollemnis adoratio sanctæ Crucis. E duplici forma ostensionis, quæ præbetur, aptior seligatur, secundum exigentias pastorales.

Ostensio sanctæ Crucis
Forma prior
Diaconus cum ministris vel alius minister idoneus adit sacristiam, ex qua processionaliter affert Crucem, velo violaceo obtectam, per ecclesiam ad medium presbyterii, comitantibus duobus ministris cum candelis accensis. Sacerdos, stans ante altare versus ad populum, Crucem accipit, in summitate parum detegit et elevat, incipiens Ecce lignum Crucis, eum adiuvante in cantu diacono vel, si casus fert, schola. Omnes respondent: Veníte, adorémus. Cantu expleto, omnes in genua se prosternunt et parvo momento in silentio adorant, sacerdote stante et Crucem elevatam tenente.
Ecce lignum Crucis,
in quo salus mundi pepéndit.
R. Vénite, adorémus.

Deinde sacerdos detegit dextrum brachium Crucis et iterum elevans Crucem incipit Ecce lignum, et fit ut supra. Denique detegit Crucem totaliter et elevans incipit tertio invitationem Ecce lignum, et fit sicut prima vice.

Forma altera
Sacerdos, vel diaconus, cum ministris, vel alius minister idoneus vadit ad portam ecclesiæ, ubi accipit Crucem non velatam, ministri vero candelas accensas, et fit processio per ecclesiam ad presbyterium. Prope ianuam, in medio ecclesiæ et ante ingressum presbyterii qui portat Crucem eam elevat, cantans Ecce lignum, cui omnes respondent: Veníte, adorémus, et post unamquamque responsionem in genua se prosternunt et parvo momento in silentio adorant, ut supra.

Adoratio sanctæ Crucis
Deinde, comitantibus duobus ministris cum candelis accensis, sacerdos, vel diaconus portat Crucem ad ingressum presbyterii vel ad alium locum aptum et ibi deponit vel ministris sustentandam tradit, candelis a dextris et sinistris Crucis depositis.
Ad adorationem Crucis, primus accedit solus sacerdos celebrans, casula et calceamentis, pro opportunitate, depositis. Deinde procedunt clerus, ministri laici et fideles, quasi processionaliter transeuntes, et reverentiam Cruci exhibentes per simplicem genuflexionem vel aliud signum aptum secundum usum regionis, v. gr. Crucem osculando.
Unica tantum Crux adorationi præbeatur. Si propter populi concursum non omnes singulatim accedere possunt, sacerdos, postquam pars cleri et fidelium adorationem peregerit, Crucem sumit, et in medio ante altare consistens, paucis verbis populum ad sanctæ Crucis adorationem invitat et postea per breve tempus Crucem altius elevatam tenet, a fidelibus in silentio adorandam.
Dum autem sanctæ Crucis adoratio peragitur cantantur antiphona Crucem tuam, Improperia, hymnus Crux fidélis, vel alii cantus congrui, sedentibus omnibus, qui adorationem peregerunt.

Cantus in adoratione sanctæ Crucis peragendi
Ant. Crucem tuam adorámus, Dómine,
et sanctam resurrectiónem tuam laudámus et glorificámus:
ecce enim propter lignum
venit gáudium in univérso mundo.
Cf. Ps 66, 2
Deus misereátur nostri, et benedícat nobis:
illúminet vultum suum super nos,
et misereátur nostri.
Et repetitur antiphona: Crucem tuam…

Improperia
Partes quæ ad singulos choros spectant, indicantur numeris 1 (chorus primus), et 2 (chorus secundus); quæ autem ab utroque choro simul cantanda sunt, indicantur hoc modo: 1 et 2. Quidam versus etiam a duobus cantoribus cantari possunt.

I
1 et 2 Pópule meus, quid feci tibi?
Aut in quo contristávi te? Respónde mihi!
1 Quia edúxi te de terra Ægýpti:
parásti Crucem Salvatóri tuo.
1 Hágios o Theós.
2 Sanctus Deus.
1 Hágios Ischyrós.
2 Sanctus Fortis.
1 Hágios Athánatos, eléison himás.
2 Sanctus Immortális, miserére nobis.
1 et 2 Quia edúxi te per desértum quadragínta annis,
et manna cibávi te,
et introdúxi te in terram satis bonam:
parásti Crucem Salvatóri tuo.
1 Hágios o Theós.
2 Sanctus Deus.
1 Hágios Ischyrós.
2 Sanctus Fortis.
1 Hágios Athánatos, eléison himás.
2 Sanctus Immortális, miserére nobis.
1 et 2 Quid ultra débui fácere tibi, et non feci?
Ego quidem plantávi te
víneam eléctam meam speciosíssimam:
et tu facta es mihi nimis amára:
acéto namque sitim meam potásti,
et láncea perforásti latus Salvatóri tuo.
1 Hágios o Theós.
2 Sanctus Deus.
1 Hágios Ischyrós.
2 Sanctus Fortis.
1 Hágios Athánatos, eléison himás.
2 Sanctus Immortális, miserére nobis.

II
Cantores:
Ego propter te flagellávi Ægýptum
cum primogénitis suis:
et tu me flagellátum tradidísti.
1 et 2 repetunt:
Pópule meus, quid feci tibi?
Aut in quo contristávi te? Respónde mihi!
Cantores:
Ego edúxi te de Ægýpto,
demérso Pharaóne in Mare Rubrum:
et tu me tradidísti princípibus sacerdótum.
1 et 2 repetunt:
Pópule meus…
Cantores:
Ego ante te apérui mare:
et tu aperuísti láncea latus meum.
1 et 2 repetunt:
Pópule meus…
Cantores:
Ego ante te præívi in colúmna nubis:
et tu me duxísti ad prætórium Piláti.
1 et 2 repetunt:
Pópule meus…
Cantores:
Ego te pavi manna per desértum:
et tu me cecidísti álapis et flagéllis.
1 et 2 repetunt:
Pópule meus…
Cantores:
Ego te potávi aqua salútis de petra:
et tu me potásti felle et acéto.
1 et 2 repetunt:
Pópule meus…
Cantores:
Ego propter te Chananæórum reges percússi:
et tu percussísti arúndine caput meum.
1 et 2 repetunt:
Pópule meus…
Cantores:
Ego dedi tibi sceptrum regále:
et tu dedísti cápiti meo spíneam corónam.
1 et 2 repetunt:
Pópule meus…
Cantores:
Ego te exaltávi magna virtúte:
et tu me suspendísti in patíbulo Crucis.
1 et 2 repetunt:
Pópule meus…
Hymnus
Omnes:
Crux fidélis, inter omnes arbor una nóbilis,
Nulla talem silva profert, flore, fronde, gérmine!
Dulce lignum dulci clavo dulce pondus sústinens!
Cantores:
Pange, lingua, gloriósi prœlium certáminis,
Et super crucis tropǽo dic triúmphum nóbilem,
Quáliter Redémptor orbis immolátus vícerit.
Omnes:
Crux fidélis, inter omnes arbor una nóbilis,
Nulla talem silva profert, flore, fronde, gérmine!
Cantores:
De paréntis protoplásti fraude factor cóndolens,
Quando pomi noxiális morte morsu córruit,
Ipse lignum tunc notávit, damna ligni ut sólveret.
Omnes:
Dulce lignum dulci clavo dulce pondus sústinens!
Cantores:
Hoc opus nostræ salútis ordo depopóscerat,
Multifórmis perditóris arte ut artem fálleret,
Et medélam ferret inde, hostis unde lǽserat.
Omnes:
Crux fidélis, inter omnes arbor una nóbilis,
Nulla talem silva profert, flore, fronde, gérmine!
Cantores:
Quando venit ergo sacri plenitúdo témporis,
Missus est ab arce Patris Natus, orbis cónditor,
Atque ventre virgináli carne factus pródiit.
Omnes:
Dulce lignum dulci clavo dulce pondus sústinens!
Cantores:
Vagit infans inter arta cónditus præse´ pia,
Membra pannis involúta Virgo Mater álligat,
Et manus pedésque et crura stricta cingit fáscia.
Omnes:
Crux fidélis, inter omnes arbor una nóbilis,
Nulla talem silva profert, flore, fronde, gérmine!
Cantores:
Lustra sex qui iam perácta tempus implens córporis,
se volénte, natus ad hoc, passióni déditus,
agnus in crucis levátur immolándus stípite.
Omnes:
Dulce lignum dulci clavo dulce pondus sústinens!
Cantores:
En acétum, fel, arúndo, sputa, clavi, láncea;
Mite corpus perforátur, sanguis, unda prófluit;
Terra, pontus, astra, mundus quo lavántur flúmine!
Omnes:
Crux fidélis, inter omnes arbor una nóbilis,
Nulla talem silva profert, flore, fronde, gérmine!
Cantores:
Flecte ramos, arbor alta, tensa laxa víscera,
Et rigor lentéscat ille, quem dedit natívitas,
Ut supérni membra Regis miti tendas stípite.
Omnes:
Dulce lignum dulci clavo dulce pondus sústinens!
Cantores:
Sola digna tu fuísti ferre sæcli prétium
Atque portum præparáre nauta mundo náufrago,
Quem sacer cruor perúnxit fusus Agni córpore.
Omnes:
Crux fidélis, inter omnes arbor una nóbilis,
Nulla talem silva profert, flore, fronde, gérmine!
Conclusio numquam omittenda:
Omnes:
Æqua Patri Filióque, ínclito Paráclito,
Sempitérna sit beátæ Trinitáti glória;
cuius alma nos redémit atque servat grátia. Amen.
Iuxta locorum condiciones aut populi traditiones et pro opportunitate
pastorali, cantari potest Stabat Mater, secundum Graduale Romanum,
vel alius cantus aptus in memoriam compassionis beatae Mariae Virginis.

Adoratione expleta, Crux portatur a diacono vel ministro ad locum suum ad altare. Candelæ vero accensæ deponuntur circa vel supra altare vel prope Crucem.

Pars tertia:
Sacra Communio

Super altare extenditur tobalea et ponitur corporale et missale. Interim diaconus vel, eo deficiente, ipse sacerdos, velo umerali assumpto, reportat Ss.mum Sacramentum e loco repositionis, breviore via, ad altare, dum omnes in silentio stant. Duo ministri cum candelis accensis comitantur Ss.mum Sacramentum et deponunt candelabra circa vel supra altare. Cum diaconus, si adest, Ss.mum Sacramentum super altare posuerit et discooperuerit pyxidem, sacerdos accedit ad altare et genuflectit.
Deinde sacerdos clara voce dicit, iunctis manibus:
Præcéptis salutáribus móniti,
et divína institutióne formáti,
audémus dícere:
Sacerdos, extensis manibus, et omnes præsentes prosequuntur:
Pater noster, qui es in cælis:
sanctificétur nomen tuum;
advéniat regnum tuum;
fiat volúntas tua, sicut in cælo, et in terra.
Panem nostrum cotidiánum da nobis hódie;
et dimítte nobis débita nostra,
sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris;
et ne nos indúcas in tentatiónem;
sed líbera nos a malo.

Manibus extensis, sacerdos solus prosequitur:
Líbera nos, quǽsumus, Dómine, ab ómnibus malis,
da propítius pacem in diébus nostris,
ut, ope misericórdiæ tuæ adiúti,
et a peccáto simus semper líberi
et ab omni perturbatióne secúri:
exspectántes beátam spem
et advéntum Salvatóris nostri Iesu Christi.
Iungit manus.
Populus orationem concludit, acclamans:
Quia tuum est regnum, et potéstas, et glória in sǽcula.

Sacerdos deinde, iunctis manibus, dicit secreto:
Percéptio Córporis tui, Dómine Iesu Christe,
non mihi provéniat in iudícium et condemnatiónem:
sed pro tua pietáte prosit mihi
ad tutaméntum mentis et córporis,
et ad medélam percipiéndam.
Deinde genuflectit, accipit particulam, eamque aliquantulum elevatam super pyxidem tenens, ad populum versus, clara voce dicit:
Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit peccáta mundi.
Beáti qui ad cenam Agni vocáti sunt.
Et una cum populo semel subdit:
Dómine, non sum dignus, ut intres sub tectum meum,
sed tantum dic verbo, et sanábitur ánima mea.

Et, ad altare versus, reverenter sumit Corpus Christi, secreto dicens: Corpus Christi.
Deinde procedit ad distribuendam Communionem fidelibus.
Durante Communione cani potest psalmus 21 vel alius cantus congruus.
Distributione Communionis peracta, pyxis per diaconum vel alium idoneum ministrum ad locum præparatum extra ecclesiam defertur, vel, si circumstantiæ id postulent, in tabernaculo reponitur.
Deinde sacerdos dicit: Orémus, et servato pro opportunitate aliquo spatio sacri silentii, dicit orationem post Communionem:
Omnípotens sempitérne Deus,
qui nos Christi tui beáta morte et resurrectióne reparásti,
consérva in nobis opus misericórdiæ tuæ,
ut huius mystérii participatióne
perpétua devotióne vivámus.
Per Christum Dóminum nostrum.
R. Amen.

Ad dimissionem diaconus vel, eo deficiente, ipse sacerdos dicere potest invitationem: Inclináte vos ad benedictiónem. Deinde sacerdos, stans versus ad populum, et super illum manus extendens, dicit hanc orationem super populum:
Super pópulum tuum, quǽsumus, Dómine,
qui mortem Fílii tui in spe suæ resurrectiónis recóluit,
benedíctio copiósa descéndat,
indulgéntia véniat, consolátio tribuátur,
fides sancta succréscat, redémptio sempitérna firmétur.
Per Christum Dóminum nostrum.
R. Amen.
Et omnes, facta Cruci genuflexione, discedunt sub silentio.
Altare post celebrationem denudatur, relicta tamen super illud Cruce cum duobus vel quattuor candelabris.
Hora vesperarum ab iis qui sollemni actioni liturgicæ postmeridianæ interfuerunt non celebratur.

© Copyright – Libreria Editrice Vaticana

Feria V in Cena Domini – 9 Apr 2020

SACRUM TRIDUUM PASCHALE

Maxima redemptionis nostræ mysteria in Triduo sacro sollemniter celebrat Ecclesia, Domini sui crucifixi, sepulti et suscitati peculiaribus celebrationibus memoriam faciens. Sacrum etiam esto ieiunium paschale, feria VI in Passione Domini ubique celebrandum, et, iuxta opportunitatem, etiam Sabbato sancto producendum, ita ut, elato animo, ad gaudia dominicæ Resurrectionis perveniatur.
Ad celebrationem Tridui sacri rite peragendam requiritur numerus congruus ministrorum laicorum, qui sedulo instructi esse debent de iis quæ ab ipsis agenda sunt. Cantus populi, ministrorum et sacerdotis celebrantis peculiare momentum habet in celebrationibus horum dierum; textus enim maxime suam propriam vim recipiunt quando in cantu peraguntur. Pastores ergo ne omittant significationem et ordinem celebrationum christifidelibus meliore quo possint modo explicare, eosdemque ad participationem activam et fructuosam præparare.
Celebrationes Tridui sacri peragantur in ecclesiis cathedralibus et paroecialibus, et in iis tantum in quibus digne persolvi possunt, idest cum fidelium frequentia, cum ministrorum numero congruenti et cum facultate aliquas saltem partes cantu proferendi. Expedit proinde ut parvæ communitates, consociationes et peculiares coetus cuiusque generis in his ecclesiis coadunentur, ad sacras celebrationes forma nobiliore peragendas.

FERIA V IN CENA DOMINI

Ad Missam vespertinam

Missa in Cena Domini celebratur horis vespertinis, tempore magis opportuno cum plena participatione totius communitatis localis, omnibus sacerdotibus et ministris officium suum implentibus.
Concelebrare valent omnes sacerdotes etsi hac die Missam chrismatis iam concelebraverint, vel si, pro christifidelium bono, alteram Missam celebrare debent.
Ubi vero ratio pastoralis id postulet, loci Ordinarius alteram Missam in ecclesiis et oratoriis permittere poterit, horis vespertinis celebrandam, et, in casu veræ necessitatis, etiam horis matutinis, sed tantummodo pro fidelibus qui nullo modo Missam vespertinam participare valent. Caveatur tamen ne huiusmodi celebrationes in bonum privatarum personarum vel parvorum coetuum peculiarium fiant et ne præiudicio sint Missæ vespertinæ.
Sacra Communio fidelibus distribui potest tantummodo infra Missam; infirmis vero deferri valet quacumque diei hora.
Altare floribus ornetur ea moderatione, quæ indoli huius diei conveniat. Tabernaculum omnino vacuum sit; pro Communione vero cleri et populi hodie et crastina die sufficiens copia panis consecretur in eadem Missa.

Ant. ad introitum Cf. Gal 6, 14
Nos autem gloriári opórtet
in cruce Dómini nostri Iesu Christi,
in quo est salus, vita et resurréctio nostra,
per quem salváti et liberáti sumus.

Dicitur Glória in excélsis. Dum cantatur hymnus, pulsantur campanæ, eoque expleto, silent usque ad Glória in excélsis Vigiliæ paschalis, nisi Episcopus dioecesanus, pro opportunitate, aliud statuerit. Item, eodem tempore organum aliaque musica instrumenta adhiberi possunt tantummodo ad cantum sustentandum.

Collecta
Sacratíssimam, Deus, frequentántibus Cenam,
in qua Unigénitus tuus, morti se traditúrus,
novum in sǽcula sacrifícium
dilectionísque suæ convívium Ecclésiæ commendávit,
da nobis, quǽsumus, ut ex tanto mystério
plenitúdinem caritátis hauriámus et vitæ.
Per Dóminum.

Post proclamationem Evangelii sacerdos habet homiliam, in qua illustrantur potissima mysteria quæ hac Missa recoluntur, institutio scilicet sacræ Eucharistiæ et ordinis sacerdotalis necnon et mandatum Domini de caritate fraterna.

Lotio pedum
Completa homilia proceditur, ubi ratio pastoralis id suadeat, ad lotionem pedum.
Viri selecti deducuntur a ministris ad sedilia loco apto parata. Tunc sacerdos (deposita, si necesse sit, casula) accedit ad singulos, eisque fundit aquam super pedes et abstergit, adiuvantibus ministris.
Interim cantantur aliquæ e sequentibus antiphonis, vel alii cantus apti.

Antiphona 1 Cf. Io 13, 4.5.15
Postquam surréxit Dóminus a cena,
misit aquam in pelvim,
et coepit laváre pedes discipulórum:
hoc exémplum relíquit eis.

Antiphona 2 Cf. Io 13, 12.13.15
Dóminus Iesus, postquam cenávit cum discípulis suis,
lavit pedes eórum, et ait illis:
“Scitis quid fécerim vobis ego, Dóminus et Magíster?
Exémplum dedi vobis, ut et vos ita faciátis”.

Antiphona 3 Io 13, 6.7.8
Dómine, tu mihi lavas pedes? Respóndit Iesus et dixit ei:
Si non lávero tibi pedes, non habébis partem mecum.
V. Venit ergo ad Simónem Petrum, et dixit ei Petrus:
— Dómine.
V. Quod ego fácio, tu nescis modo: scies autem póstea.
— Dómine.

Antiphona 4 Cf. Io 13, 14
Si ego, Dóminus et Magíster vester, lavi vobis pedes:
quanto magis debétis alter alteríus laváre pedes?

Antiphona 5 Io 13, 35
In hoc cognóscent omnes, quia discípuli mei estis,
si dilectiónem habuéritis ad ínvicem.
V. Dixit Iesus discípulis suis.
— In hoc.

Antiphona 6 Io 13, 34
Mandátum novum do vobis, ut diligátis ínvicem,
sicut diléxi vos, dicit Dóminus.

Antiphona 7 1 Cor 13, 13
Máneant in vobis fides, spes, cáritas, tria hæc:
maior autem horum est cáritas.
V. Nunc autem manent fides, spes, cáritas, tria hæc:
maior horum est cáritas.
— Máneant.

Post lotionem pedum, sacerdos lavat et abstergit manus, casulam resumit ac revertitur ad sedem, ibique moderatur orationem universalem.

Non dicitur Credo.

Liturgia eucharistica
Incipiente liturgia eucharistica, instrui potest processio fidelium, in qua cum pane et vino præsentari possunt dona pro pauperibus. Interim cantatur sequens, vel alius cantus aptus.

Ant. Ubi cáritas est vera, Deus ibi est.
V. Congregávit nos in unum Christi amor.
V. Exsultémus et in ipso iucundémur.
V. Timeámus et amémus Deum vivum.
V. Et ex corde diligámus nos sincéro.

Ant. Ubi cáritas est vera, Deus ibi est.
V. Simul ergo cum in unum congregámur:
V. Ne nos mente dividámur, caveámus.
V. Cessent iúrgia malígna, cessent lites.
V. Et in médio nostri sit Christus Deus.

Ant. Ubi cáritas est vera, Deus ibi est.
V. Simul quoque cum beátis videámus
V. Gloriánter vultum tuum, Christe Deus:
V. Gáudium, quod est imménsum atque probum,
V. Sǽcula per infiníta sæculórum. Amen.

Super oblata
Concéde nobis, quǽsumus, Dómine,
hæc digne frequentáre mystéria,
quia, quóties huius hóstiæ commemorátio celebrátur,
opus nostræ redemptiónis exercétur.
Per Christum.

Præfatio I de Ss.ma Eucharistia.

Quando adhibetur Canon Romanus, dicitur hæc forma particularis eiusdem, cum Communicántes, Hanc ígitur et Qui prídie propriis.
Sacerdos, manibus extensis, dicit:
Te ígitur, clementíssime Pater,
per Iesum Christum, Fílium tuum, Dóminum nostrum,
súpplices rogámus ac pétimus,
iungit manus et dicit:
uti accépta hábeas
signat semel super panem et calicem simul, dicens:
et benedícas + hæc dona, hæc múnera,
hæc sancta sacrifícia illibáta,
extensis manibus prosequitur:
in primis, quæ tibi offérimus
pro Ecclésia tua sancta cathólica:
quam pacificáre, custodíre, adunáre
et régere dignéris toto orbe terrárum:
una cum fámulo tuo Papa nostro N.
et Antístite nostro N. *
et ómnibus orthodóxis atque cathólicæ
et apostólicæ fídei cultóribus.

Commemoratio pro vivis
Meménto, Dómine, famulórum famularúmque tuárum N. et N.
Iungit manus et orat aliquantulum pro quibus orare intendit.
Deinde, manibus extensis, prosequitur:
et ómnium circumstántium,
quórum tibi fides cógnita est et nota devótio,
pro quibus tibi offérimus:
vel qui tibi ófferunt hoc sacrifícium laudis,
pro se suísque ómnibus:
pro redemptióne animárum suárum,
pro spe salútis et incolumitátis suæ:
tibíque reddunt vota sua
ætérno Deo, vivo et vero.

Infra Actionem
Communicántes, et diem sacratíssimum celebrántes,
quo Dóminus noster Iesus Christus
pro nobis est tráditus,
sed et memóriam venerántes,
in primis gloriósæ semper Vírginis Maríæ,
Genetrícis eiúsdem Dei et Dómini nostri Iesu Christi:
sed et beáti Ioseph, eiúsdem Vírginis Sponsi,
et beatórum Apostolórum ac Mártyrum tuórum,
Petri et Pauli, Andréæ,
(Iacóbi, Ioánnis,
Thomæ, Iacóbi, Philíppi,
Bartholomǽi, Matthǽi,
Simónis et Thaddǽi:
Lini, Cleti, Cleméntis, Xysti,
Cornélii, Cypriáni,
Lauréntii, Chrysógoni,
Ioánnis et Pauli,
Cosmæ et Damiáni)
et ómnium Sanctórum tuórum;
quorum méritis precibúsque concédas,
ut in ómnibus protectiónis tuæ muniámur auxílio.
(Per Christum Dóminum nostrum. Amen.)

Manibus extensis, prosequitur:
Hanc ígitur oblatiónem servitútis nostræ,
sed et cunctæ famíliæ tuæ,
quam tibi offérimus ob diem,
in qua Dóminus noster Iesus Christus
trádidit discípulis suis
Córporis et Sánguinis sui mystéria celebránda,
quǽsumus, Dómine, ut placátus accípias:
diésque nostros in tua pace dispónas,
atque ab ætérna damnatióne nos éripi
et in electórum tuórum iúbeas grege numerári.
Iungit manus.
(Per Christum Dóminum nostrum. Amen.)

Tenens manus expansas super oblata, dicit:
Quam oblatiónem tu, Deus, in ómnibus, quǽsumus,
benedíctam, adscríptam, ratam,
rationábilem, acceptabilémque fácere dignéris:
ut nobis Corpus et Sanguis fiat dilectíssimi Fílii tui,
Dómini nostri Iesu Christi.
Iungit manus.

In formulis quæ sequuntur, verba Domini proferantur distincte et aperte, prouti natura eorundem verborum requirit.
Qui, prídie quam pro nostra
omniúmque salúte paterétur,
hoc est hódie,
accipit panem, eumque parum elevatum super altare tenens, prosequitur:
accépit panem in sanctas ac venerábiles manus suas,
elevat oculos,
et elevátis óculis in cælum
ad te Deum Patrem suum omnipoténtem,
tibi grátias agens benedíxit,
fregit, dedítque discípulis suis, dicens:
parum se inclinat
Accípite et manducáte ex hoc omnes:
Hoc est enim Corpus meum,
quod pro vobis tradétur.
Hostiam consecratam ostendit populo, reponit super patenam, et genuflexus adorat.

Postea prosequitur:
Símili modo, postquam cenátum est,
accipit calicem, eumque parum elevatum super altare tenens, prosequitur:
accípiens et hunc præclárum cálicem
in sanctas ac venerábiles manus suas,
item tibi grátias agens benedíxit,
dedítque discípulis suis, dicens:
parum se inclinat
Accípite et bíbite ex eo omnes:
Hic est enim calix Sánguinis mei
novi et ætérni testaménti,
qui pro vobis et pro multis effundétur
in remissiónem peccatórum.
Hoc fácite in meam commemoratiónem.
Calicem ostendit populo, deponit super corporale, et genuflexus adorat.

Deinde dicit:
Mystérium fídei.
Et populus prosequitur, acclamans:
Mortem tuam annuntiámus, Dómine,
et tuam resurrectiónem confitémur, donec vénias.

Vel:
Quotiescúmque manducámus panem hunc
et cálicem bíbimus,
mortem tuam annuntiámus, Dómine, donec vénias.

Vel:
Salvátor mundi, salva nos,
qui per crucem et resurrectiónem tuam liberásti nos.

Postea, extensis manibus, sacerdos dicit:
Unde et mémores, Dómine,
nos servi tui,
sed et plebs tua sancta,
eiúsdem Christi, Fílii tui, Dómini nostri,
tam beátæ passiónis,
necnon et ab ínferis resurrectiónis,
sed et in cælos gloriósæ ascensiónis:
offérimus præcláræ maiestáti tuæ
de tuis donis ac datis
hóstiam puram, hóstiam sanctam,
hóstiam immaculátam,
Panem sanctum vitæ ætérnae
et Cálicem salútis perpétuæ.
Supra quæ propítio ac seréno vultu
respícere dignéris:
et accépta habére,
sícuti accépta habére dignátus es
múnera púeri tui iusti Abel,
et sacrifícium Patriárchæ nostri Abrahæ,
et quod tibi óbtulit summus sacérdos tuus Melchísedech,
sanctum sacrifícium, immaculátam hóstiam.

Inclinatus, iunctis manibus, prosequitur:
Súpplices te rogámus, omnípotens Deus:
iube hæc perférri per manus sancti Angeli tui
in sublíme altáre tuum,
in conspéctu divínæ maiestátis tuæ;
ut, quotquot ex hac altáris participatióne
sacrosánctum Fílii tui Corpus et Sánguinem sumpsérimus,
erigit se atque seipsum signat, dicens:
omni benedictióne cælésti et grátia repleámur.
Iungit manus.
(Per Christum Dóminum nostrum. Amen.)

Commemoratio pro defunctis
Manibus extensis, dicit:
Meménto étiam, Dómine,
famulórum famularúmque tuárum N. et N.,
qui nos præcessérunt cum signo fídei,
et dórmiunt in somno pacis.

Iungit manus et orat aliquantulum pro iis defunctis, pro quibus orare intendit.
Deinde, extensis manibus, prosequitur:
Ipsis, Dómine, et ómnibus in Christo quiescéntibus,
locum refrigérii, lucis et pacis,
ut indúlgeas, deprecámur.
Iungit manus.
(Per Christum Dóminum nostrum. Amen.)

Manu dextera percutit sibi pectus, dicens:
Nobis quoque peccatóribus fámulis tuis,
et extensis manibus prosequitur:
de multitúdine miseratiónum tuárum sperántibus,
partem áliquam et societátem donáre dignéris
cum tuis sanctis Apóstolis et Martýribus:
cum Ioánne, Stéphano,
Matthía, Bárnaba,
(Ignátio, Alexándro,
Marcellíno, Petro,
Felicitáte, Perpétua,
Agatha, Lúcia,
Agnéte, Cæcília, Anastásia)
et ómnibus Sanctis tuis:
intra quorum nos consórtium,
non æstimátor mériti, sed véniæ,
quǽsumus, largítor admítte.
Iungit manus.
Per Christum Dóminum nostrum.

Et prosequitur:
Per quem hæc ómnia, Dómine,
semper bona creas, sanctíficas, vivíficas, benedícis,
et præstas nobis.

Accipit patenam cum hostia et calicem, et utrumque elevans, dicit:
Per ipsum, et cum ipso, et in ipso,
est tibi Deo Patri omnipoténti,
in unitáte Spíritus Sancti,
omnis honor et glória
per ómnia sǽcula sæculórum.

Populus acclamat:
Amen.

Deinde sequitur ritus Communionis.

Opportune momento Communionis sacerdos Eucharistiam de mensa altaris diaconis vel acolythis vel aliis ministris extraordinariis committit, ut postea ad infirmos qui communicandi sunt domi deferatur.

Ant. ad communionem 1 Cor 11, 24-25
Hoc Corpus, quod pro vobis tradétur:
hic calix novi testaménti est in meo Sánguine,
dicit Dóminus;
hoc fácite, quotiescúmque súmitis,
in meam commemoratiónem.

Distributione Communionis peracta, pyxis cum particulis pro Communione diei sequentis relinquitur super altare. Sacerdos, stans ad sedem, dicit orationem post Communionem.

Post communionem
Concéde nobis, omnípotens Deus,
ut, sicut Cena Fílii tui refícimur temporáli,
ita satiári mereámur ætérna.
Per Christum.

Translatio Ss.mi Sacramenti

Oratione post Communionem dicta, sacerdos stans imponit et benedicit incensum in thuribulo et genuflexus ter incensat Ss.mum Sacramentum. Deinde, assumpto velo umerali albi coloris, surgit et accipit pyxidem et eam extremitatibus veli cooperit.
Instruitur processio, qua defertur Ss.mum Sacramentum cum intorticiis et incenso per ecclesiam ad locum repositionis, paratum in aliqua ecclesiæ parte vel in aliquo sacello convenienter ornato. Præcedit minister laicus cum cruce medius inter alios duos cum cereis accensis. Sequuntur alii candelas accensas gestantes. Ante sacerdotem deferentem Ss.mum Sacramentum, procedit thuriferarius cum thuribulo fumigante. Interim cantatur hymnus Pange, lingua (exclusis duabus ultimis strophis), vel alius cantus eucharisticus.
Cum processio pervenerit ad locum repositionis, sacerdos, adiuvante, si opus sit, diacono, deponit pyxidem in tabernaculo, cuius porta aperta manet. Deinde, thure imposito, genuflexus Ss.mum Sacramentum incensat, dum cantatur Tantum ergo acraméntum vel alius cantus eucharisticus. Deinde diaconus vel ipse sacerdos Sacramentum in tabernaculo reponit et portam claudit.
Post aliquod tempus adorationis in silentio, sacerdos et ministri, facta genuflexione, revertuntur in sacristiam.
Tempore opportuno denudatur altare et auferuntur, si fieri potest, cruces ab ecclesia. Expedit ut cruces, quæ forte in ecclesia remanent, velentur.
Hora vesperarum ab iis, qui Missæ in Cena Domini interfuerunt, non celebratur.
Invitentur fideles, ut per congruum noctis tempus, secundum locorum et rerum adiuncta, adorationem peragant coram Ss.mo Sacramento asservato, ita tamen ut post mediam noctem hæc adoratio absque sollemnitate fiat.
Si in eadem ecclesia celebratio Passionis Domini feria VI sequenti locum non habet, Missa concluditur more solito et Ss.mum Sacramentum in tabernaculo reponitur.

© Copyright – Libreria Editrice Vaticana